4-koska.p65

MODERNIZACJA KATASTRU JAKO PROCES WZBOGACANIA ZBIORÓW INFORMACJI O PRZESTRZENI .
POLSKIE TOWARZYSTWO INFORMACJI PRZESTRZENNEJ ROCZNIKI GEOMATYKI 2009 m TOM VII m ZESZYT 5(35) MODERNISATION OF CADASTRE AS AN ENLARGEMENT FOR IMPLEMENTATION OF THE INSPIRE DIRECTIVE Tadeusz Koœka1, El¿bieta KaŸmierczak-Koœka2 1 Katedra Geodezji, Kartografii Œrodowiska i Geometrii Wykeœlnej, Wydzia³ Budownictwa, Architektury i In¿ynierii Œrodowiska, Politechnika £ódzka 2 Miejski Oœrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w £odzi S³owa kluczowe: ewidencja gruntów i budynków, modernizacja ewidencji gruntów i budynków, Keywords: land and property register, modernisation of land and property register, database of Ustawa prawo geodezyjne i kartograficzne (Ustawa, 1989) definiuje ewidencjê gruntów i budynków (kataster nieruchomoœci), jako jednolity dla kraju, systematycznie aktualizowany zbiór informacji o gruntach, budynkach i lokalach, ich w³aœcicielach oraz innych osobach fizycznych lub prawnych w³adaj¹cych tymi gruntami, budynkami i lokalami. Nale¿y zauwa- ¿yæ, ¿e w art. 20 ust. 1 tej ustawy zapisano, i¿ ewidencja gruntów i budynków obejmuje informacje dotycz¹ce budynków takie jak: ich po³o¿enie, przeznaczenie, funkcje u¿ytkowe i ogólne dane techniczne. W § 55 rozporz¹dzenia w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Rozporz¹dzenie, 2001) zapisano, ¿e modernizacja ewidencji gruntów i budynków ma na celu: 1) uzupe³nienia bazy danych ewidencyjnych i utworzenia pe³nego zakresu zbiorów da- 2) modyfikacji istniej¹cych danych ewidencyjnych do wymogów okreœlonych w tym 3) poprawy funkcjonowania informatycznego systemu obs³uguj¹cego bazê danych ewi- TADEUSZ KOŒKA, EL¯BIETA KAMIERCZAK-KOŒKA Z oczywistych wzglêdów nie znajdujemy tam zapisów odnosz¹cych siê do dyrektywy 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady Europy zwanej INSPIRE. Nale¿y s¹dziæ, ¿e po wejœciu w ¿ycie ustawy o infrastrukturze informacji przestrzennej zapis § 55 rozporz¹dzenia w sprawie ewidencji gruntów i budynków zostanie zmodyfikowany.
Praktyka zak³adania i prowadzenia katastru gruntowego i budynkowego (Dekret, 1947) poczynaj¹c od 1947 roku przez stosowanie zapisów dekretu o ewidencji gruntów i budynków z 1955 roku (Dekret, 1955) i Zarz¹dzenia Ministrów Rolnictwa i Gospodarki Komunalnej w sprawie ewidencji gruntów z 1969 roku (Zarz¹dzenie, 1969) doprowadzi³a do takiego stanu, ¿e zaistnia³a pilna potrzeba uzupe³nienia baz danych ewidencyjnych, modyfikacji tych da- nych i takiego komponowania i kodowania danych ewidencyjnych, by systemy informa- tyczne obs³uguj¹ce te bazy mog³y efektywnie zaspokajaæ zapotrzebowanie na informacjê katastraln¹. Dlatego starostowie prowadz¹cy ewidencjê gruntów i budynków, zgodnie z zapisami ustawy prawo geodezyjne i kartograficzne, podjêli trud dzia³añ prawnych, admini- stracyjnych i technicznych zmierzaj¹cych do przeprowadzenia modernizacji katastru. Pro- ces modernizacji katastru i za³o¿enie mapy numerycznej jest czasoch³onny i kosztowny. W przypadku miasta £odzi dzia³ania modernizacyjne zaplanowano na oko³o 10 lat.
Modernizacja ewidencja gruntów i budynków W celu zapewnienia aktualnoœci i odpowiedniej jakoœci danych ewidencji gruntów i bu- dynków (katastru) Prezydent Miasta £odzi og³osi³, ¿e z dniem 1 stycznia 2001 roku przystê- puje do przeprowadzenia modernizacji ewidencji gruntów i budynków oraz za³o¿enia ewi- dencji lokali na obszarze miasta. Charakterystykê iloœciow¹ postêpu prac zamieszczono w Dane zmieszczone w tej tabeli pozwalaj¹ stwierdziæ, ¿e 67,9% obrêbów ewidencyjnych zosta³o zmodernizowanych przez okres 8 lat, a dalszych 8,8% jest w trakcie modernizacji. W 2010 roku zmodernizowane bêdzie 76,7% obrêbów.
Dla zaprezentowania obszaru miasta £odzi, w tabeli 2 zestawiono powierzchniê obrêbów zmodernizowanych. W rejestrach ewidencji gruntów i budynków obszaru objêtego moder- Tabela 1. Charakterystyka prac modernizacyjnych w £odzi MODERNIZACJA KATASTRU JAKO PROCES WZBOGACANIA ZBIORÓW INFORMACJI O PRZESTRZENI .
Tabela 2. Stan zaawansowania procesu modernizacji ewidencji gruntów i budynków w dniu 1.06.2009 r.
ród³o: MODGiK w £odzi – opracowanie w³asne.
nizacj¹, zapisane s¹ zaktualizowane i zmodernizowane dane przestrzenne, zgodnie z obowi¹- Dla podkreœlenia wagi prac zmierzaj¹cych do utworzenia aktualnej, zgodnej z przepisami bazy danych o przestrzeni miasta w tabeli 2 dodano kolumnê informuj¹c¹ o stanie prac modernizacyjnych katastru, dotycz¹c¹ terenów zabudowanych. Tereny zabudowane, z punktu widzenia gospodarowania miastem, stanowi¹ podstawowy element przestrzeni, który ze szcze- gólna uwag¹ rozpatrywany jest w procesach decyzyjnych dotycz¹cych przestrzeni miasta (KaŸmierczak-Koœka, Koœka, 2001).
Maj¹c to na uwadze, na przyk³adzie terenów zabudowanych i budynków, jako bardzo istotnych elementów przestrzeni miasta, autorzy tego opracowania prezentuj¹ fakt wzboga- cania zbiorów informacji o przestrzeni jednostki ewidencyjnej w procesie modernizacji ewi- Wzrost iloœci informacji o elementach przestrzeni miasta W pracy (KaŸmierczak-Koœka, Schnerch; 2009) zamieszczono charakterystykê liczbow¹ zabudowy miasta, sporz¹dzon¹ na podstawie danych zapisanych w bazie danych ewidencji gruntów i budynków na dzieñ 1 stycznia 2009. Zauwa¿ono tam, ¿e liczba zaewidencjonowa- nych budynków jest prawie dwa razy mniejsza ni¿ liczba dzia³ek opisanych jako dzia³ki Tabela 3. Charakterystyka zabudowy miasta £odzi ród³o: MODGiK w £odzi – opracowanie w³asne.
TADEUSZ KOŒKA, EL¯BIETA KAMIERCZAK-KOŒKA Tabela 4. Przyrost liczby budynków i dzia³ek jako efekt modernizacji ewidencji gruntów w okresie 1.01.2009–1.06.2009 r.
ród³o: MODGiK w £odzi – opracowanie w³asne ba budynków zapisanych w rejestrze budynków, a tak¿e wzrasta o prawie 3,5% liczba dzia³ek zapisanych w rejestrze gruntów. Jest to widoczny efekt prowadzonych prac i dowód na to, ¿e modernizacja ewidencji gruntów i budynków jest bardzo potrzebna na drodze two- Maj¹c na uwadze nie tylko iloœæ informacji zapisywanych w rejestrach ewidencji grun- tów i budynków, ale ich jakoœæ, warto zajrzeæ do tabeli 3. W wierszu £ódŸ-Ba³uty zwraca uwagê zapis, i¿ liczba budynków zapisanych w rejestrze, jest znacznie mniejsza ni¿ liczba dzia³ek odnotowana w rejestrze gruntów jako dzia³ki zabudowane. Ta rozbie¿noœæ wynika z tego, ¿e w minionym okresie, dzia³aj¹c w oparciu o dekret o ewidencji gruntów i budynków oraz zarz¹dzenie ministrów w sprawie ewidencji gruntów, fakt zabudowania dzia³ki odnoto- wywany by³ w ewidencji gruntów (rejestr gruntów i mapa ewidencyjna), a rejestr budyn- ków nie by³ za³o¿ony i prowadzony. Dlatego nale¿y uznaæ, ¿e proces modernizacji ewidencji gruntów i budynków realizowany przez pañstwow¹ s³u¿bê geodezyjn¹ i kartograficzn¹ w ostatnim czasie jest procesem, który nie tylko wzbogaca iloœciowo zbiory informacyjne, ale jakoœæ i spójnoœæ tych zbiorów wyraŸnie kreuje. W rozporz¹dzeniu w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Rozporz¹dzenie, 2001) zdefiniowane s¹ u¿ytki gruntowe, w tym u¿yt- ki z grupy: Grunty zabudowane i zurbanizowane. W grupie tej wykazuje siê równie¿ zurba- nizowane tereny niezabudowane, oznaczone Bp. W celu wykazania rozbie¿noœci miêdzy charakterystykami iloœciowymi dotycz¹cymi dzia³ek zabudowanych i budynków na nich posadowionych wykazanych w ewidencji gruntów i budynków przed modernizacj¹ i wzbo- gacania zbiorów informacji w ewidencji przez proces modernizacji, autorzy nie uwzglêdniaj¹ dzia³ek niezabudowanych w prezentowanych charakterystykach, mimo ¿e wykazywane s¹ w standardowych zestawieniach przewidzianych w rozporz¹dzeniu (Rozporz¹dzenie 2001) w grupie grunty zabudowane i zurbanizowane.
W art. 21 ust.1 znajdujemy zapis: Podstaw¹ planowania gospodarczego, planowania prze- strzennego, wymiaru podatków i œwiadczeñ, (…), statystyki publicznej, (…), stanowi¹ dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków. Maj¹c to na uwadze, na przyk³adzie terenów zabudowanych miasta, autorzy prezentuj¹ charakterystyki liczbowe obszaru, na którym prze- prowadzono prace modernizacyjne (146 z 215 obrêbów).
Nale¿y zauwa¿yæ, ¿e charakterystyka liczbowa przedstawiona w tabeli 5, jest zestawie- niem standardowym uzupe³nionym jedynie o kolumnê liczba budynków. Takie dope³nienie MODERNIZACJA KATASTRU JAKO PROCES WZBOGACANIA ZBIORÓW INFORMACJI O PRZESTRZENI .
Tabela 5. Charakterystyka liczbowa terenów zabudowanych miasta £odzi ród³o: MODGiK w £odzi – opracowanie w³asne.
zestawienia standardowego, wzbogaca t¹ charakterystykê, a w procesie planowania gospo- darczego i planowania przestrzennego uruchamia proces myœlowy zwi¹zany z prób¹ odpo- wiedzi na niezbêdne tam pytania takie jak: intensywnoœæ zabudowy, rodzaj budynków, funk- Charakterystyka iloœciowa terenów zabudowanych miasta £odzi na podstawie zapisów w rejestrze budynków Czêsto w literaturze (Bogaerts, 1995; Koœka, 2006) podkreœla siê, ¿e zadania w³asne gminy obejmuj¹ cztery grupy zagadnieñ dotycz¹cych gospodarowania w przestrzeni. S¹ to m infrastrukturê spo³eczn¹,m infrastrukturê techniczn¹,m ³ad przestrzenny i ekologiczny,m porz¹dek i bezpieczeñstwo publiczne.
Maj¹c to na uwadze oraz w celu zaprezentowania efektów prac modernizacji ewidencji gruntów i budynków, autorzy prezentuj¹ poni¿ej te efekty na przyk³adzie informacji o budyn- kach i terenach zabudowanych zapisanych w bazach danych ewidencji gruntów i budynków Na podstawie danych zapisanych w tabeli 6 mo¿na stwierdziæ, ¿e oko³o 48% powierzch- ni miasta zakwalifikowana jest jako teren zabudowany. Dla wykazania, ¿e prace moderniza- cyjne w istotny sposób wzbogacaj¹ wiedzê o przestrzeni miasta, efekt prowadzonych badañ Jeœli porównamy informacje zawarte w pracy (KaŸmierczak-Koœka, Schnerch; 2009) z informacjami zawartymi w tabeli 7, to otrzymamy charakterystykê przyrostu informacji o budynkach w mieœcie, w wyniku modernizacji ewidencji gruntów budynków (tab. 8). Ko- lejny raz wypada zwróciæ uwagê na charakterystykê przyrostu informacji o budynkach w dzielnicy Œródmieœcie – widaæ wyraŸnie, ¿e trwaj¹ prace porz¹dkowe, w tym wyburzenia TADEUSZ KOŒKA, EL¯BIETA KAMIERCZAK-KOŒKA Tabela 6. Charakterystyka stanu zurbanizowania powierzchni miasta £odzi ród³o: MODGiK w £odzi – opracowanie w³asne.
Tabela 7. Liczba budynków w zmodernizowanej ewidencji gruntów i budynków czêœci miasta £odzi stan na dzieñ 1.06.2009 r.
ród³o: MODGiK w £odzi – opracowanie w³asne.
Tabela 8. Charakterystyka przyrostu informacji o budynkach w wyniku modernizacji katastru czêœci miasta £odzi w okresie ków jest wa¿na, ale coraz czê- ród³o: MODGiK w £odzi – opracowanie w³asne.
MODERNIZACJA KATASTRU JAKO PROCES WZBOGACANIA ZBIORÓW INFORMACJI O PRZESTRZENI .
Tabela 9. Przyrost informacji o budynkach w rejestrze budynków w okresie od 1.01 do 1.06.2009 r.
ród³o: MODGiK w £odzi – opracowanie w³asne.
œciej informacje o wieku budynków i budowli staj¹ siê bardzo istotne. Zebrane i zapisane w zmodernizowanych bazach danych informacje, pozwalaj¹ na sporz¹dzenie charakterystyk iloœciowych o czasie powstania budynków, co pokazano w tabeli 10.
W tym miejscu nale¿y zwróciæ uwagê na istotne problemy pojawiaj¹ce siê na etapie sporz¹dzania charakterystyk liczbowych, jakie zaprezentowano w tabelach od 7 do 10. W tabeli 7 zawarto informacjê, ¿e liczba wszystkich budynków zapisanych w zmodernizowa- nym katastrze wynosi 73 457, a w tabeli 10, gdzie zawarto charakterystykê liczbow¹ wieku budynków pojawia siê liczba 49 422. Ta rozbie¿noœæ wynika z tego, ¿e informacje odnoto- Tabela 10. Charakterystyka wieku wszystkich budynków £odzi na obszarze zmodernizowanym ród³o: MODGiK w £odzi – badania w³asne.
TADEUSZ KOŒKA, EL¯BIETA KAMIERCZAK-KOŒKA wywane i kodowane w karcie danych ewidencyjnych budynków na nieruchomoœci udziela- ne s¹ ustnie przez w³aœciciela lub w³adaj¹cego nieruchomoœci¹. Informacje te nie s¹ doku- mentowane (oœwiadczenie) i nie s¹ weryfikowane urzêdowo w oparciu o dokumenty praw- ne. Zatem nie wszystkie budynki, dla których sporz¹dzono karty, scharakteryzowane s¹ w pe³ni, przez wype³nienie wszystkich pól informacyjnych karty, w tym nie dla wszystkich budynków odnotowana jest data ukoñczenia budowy. W niektórych miastach takich jak £ódŸ istotnym zagadnieniem staje siê problem prowadzenia inwestycji w zabytkowych bu- dynkach poindustrialnych. Jak napisa³a jedna z ³ódzkich gazet Ratowanie ³ódzkich fabryk jest dla nas lokaln¹ Rospud¹. Zale¿y nam na tym, aby £ódŸ by³a postrzegana jako miejsce, gdzie znajduje siê nowego ducha dla starych obiektów. To motto, jak¿e wa¿ne w realizacji dla gospodarza przestrzeni miejskiej, istotnie wp³ywa na tempo zbierania informacji o elemen- tach tej przestrzeni. St¹d du¿e zaanga¿owanie samorz¹du ³ódzkiego w finansowanie prac zwi¹zanych z modernizacj¹ ewidencji gruntów i budynków oraz za³o¿enie ewidencji lokali.
Jeœli skupimy uwagê na budynkach przemys³owych, to otrzymamy charakterystykê za- pisan¹ w tabeli 11. Badania autorów dowodz¹, ¿e przesz³o 16 % budynków przemys³owych powsta³o przed 1918 rokiem. Tak wiekowa substancja budowlana niesie ogromne problemy techniczne zwi¹zane z jej eksploatacj¹, zmian¹ funkcji czy te¿ rewitalizacj¹.
Tabela 11. Wiek budynków przemys³owych na obszarze zmodernizowanym stan na dzieñ 1.06.2009 r.
ród³o: MODGiK w £odzi – badania w³asne.
W artykule autorzy przedstawili wycinek charakterystyk przestrzeni miejskiej jak¹ jest jednostka ewidencyjna Gmina Miasto £ódŸ. Efekty prowadzonej modernizacji ewidencji grun- tów i budynków zaprezentowano w postaci zestawieñ przyrostu informacji odnotowywa- nych w bazach danych ewidencji gruntów i budynków, na przyk³adzie terenów zabudowa- nych i budynków obszaru miasta, dla którego zakoñczono modernizacjê. Zaprezentowane zestawienia dowodz¹ wyraŸnie, ze proces modernizacji zapewnia uzupe³nienie bazy danych, utworzenie pe³nego zakresu zbiorów danych zgodnie z obowi¹zuj¹cymi przepisami. Nastê- puje modyfikacja i weryfikacja istniej¹cych danych ewidencyjnych, a doœwiadczenia zdoby- te podczas wykonywanych prac z wykorzystaniem narzêdzi informatycznych, prowadz¹ do poprawy funkcjonowania systemów obs³uguj¹cych bazy danych ewidencyjnych. Wiedza i MODERNIZACJA KATASTRU JAKO PROCES WZBOGACANIA ZBIORÓW INFORMACJI O PRZESTRZENI .
doœwiadczenie zdobyte w procesie modernizacji, a tak¿e powsta³e bazy danych ewiden- cyjnych, pe³niejsze, zawieraj¹ce dane zweryfikowane i zmodyfikowane tak, by spe³nia³y wymogi przepisów obowi¹zuj¹cych, tworz¹ trwa³y fundament dla wprowadzenia dyrek- Jednym z istotnych elementów realizacji dyrektywy INSPIRE, jest zapewnienie aktualno- œci i spójnoœci danych przestrzennych. W artykule przedstawiono proces modernizacji ewi- dencji, w którym: 1) realizowane jest zadanie doprowadzenia do stanu aktualnego informacji o obiektach przestrzeni (np. dzia³ka zabudowana, budynek na dzia³ce zabudowanej), 2) reali- zowana jest idea doprowadzenia do spójnoœci zbiorów informacji w bazach danych (ewiden- cja gruntów i budynków). Prace te ju¿ teraz jednoznacznie realizuj¹ zadania pañstw cz³on- kowskich Wspólnoty Europejskiej. Wystarczy zapoznaæ siê z zapisem art. 8 ust. 2 dyrekty- wy INSPIRE, w którym zapisano, ¿e nale¿y zapewniæ ramy niepowtarzalnej identyfikacji obiektów przestrzennych, ustaliæ zwi¹zki miêdzy obiektami przestrzennymi i kluczowe ich atrybuty, zapewniæ informacje o czasowym wymiarze danych oraz ich aktualnoœæ. W arty- kule wykazano, ¿e w³aœnie te dzia³ania s¹ realizowane w procesie modernizacji ewidencji Bogaerts T., 1995: Strategic Review Study of the Cadastral System in Poland. Bruksela ECE UN; Land Administration Guidelines, Geneva 1996, 269 p.
Hycner R., 2004: Podstawy Katastru. Kraków Uczelniane Wydawnictwo Naukowo-Dydaktyczne. Akade- KaŸmierczak-Koœka E., Koœka T., 2001: Próba zwiêkszonego wykorzystania zasobów informacyjnych baz danych ewidencji gruntów i budynków miasta w procesach decyzyjnych. XI Konferencja Naukowo- Techniczna, Systemy Informacji Przestrzennej, PTIP, Warszawa, 117-123.
KaŸmierczak-Koœka E., Schnerch J., 2009: Modernizacja ewidencji gruntów i budynków (katastru) miasta £odzi jako proces wzbogacania zbiorów informacji o przestrzeni miasta. £ódŸ, Zeszyty Naukowe Poli- Koœka T., 2006: Charakterystyka iloœciowa zbiorów pañstwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego na przyk³adzie wielkiego miasta. £ódŸ, Zeszyty Naukowe Nr 981. Politechnika £ódzka, 85-108.
Dekret z dnia 24 wrzeœnia 1947 r. o katastrze gruntowym i budynkowym (Dz.U. nr 61 poz. 344).
Dekret z dnia 2 lutego 1955 r. o ewidencji gruntów i budynków (Dz.U. nr 6 poz. 32).
Dyrektywa 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady Europy z dnia 14 marca 2007 r. (Dziennik Urzêdo- Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. prawo geodezyjne i kartograficzne (tekst jedn. Dz.U. z 2005 r. Nr 240 poz.
Rozporz¹dzenie Ministrów Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa oraz Rolnictwa i Gospodarki ¯ywno- œciowej z dnia 17 grudnia 1996 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz.U. nr 158 poz. 813 z Rozporz¹dzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz.U. nr 38 poz. 454).
Zarz¹dzenie Ministrów Rolnictwa i Gospodarki Komunalnej z dnia 20 lutego 1969 r. w sprawie ewidencji gruntów ( M.P. nr 11 poz. 98 z póŸn. zm).
TADEUSZ KOŒKA, EL¯BIETA KAMIERCZAK-KOŒKA In recent years, the National Geodetic and Cartographic Service has been carrying out an enormous task stipulated in the Geodetic and Cartographic Law of modernisation the land and property register (cadastre). The modernisation works aim not only at the completion of cadastral database and creation of full data range in compliance with legal regulations, but also at such a modification of existing cadastral data which would enable meeting these requirements. The authors demonstrate, based on the research being carried out, the growth of spatial information resources documented by geodetic methods as well as how much should be still done for the information included in the cadastre to comply with the INSPIRE Directive of 2007.

Source: http://ptip.org.pl/download/files/RG2009z5-KoskaKazmierczak-Koska.pdf